Sećate se čuvenog, nikada prežaljenog, ukinutog 2013. godine, člana 48. Zakona o porezu na dobit? Mi sa malo više iskustva, lobiramo i dalje, bezuspešno još uvek, za vraćanje poreskog posticaja po osnovu investiranja u osnovna sredstva grupe 02: nekrenine, oprema, postrojenja, biološka sredstva.
Naime, pravna lica, zaključno sa 2013.god., imali su pravo da koriste kao poreski kredit 20% izvršenog ulaganja odnosno 40% za mala pravna lica. Tada su bila samo mala, srednja i velika pravna lica. Razvrstavanje i na mikro, po veličini, uvedeno je kasnije. Umanjenje je moglo da bude najviše do 50% obračunatog poreza (kasnije je smanjeno na 33%) odnosno 70% za mala pravna lica. (nije menjano). Ako u istoj godini umanjenje po osnovu poreskog kredita, premašuje 50% (33%) odnosno 70% obračunatog poreza za tu godinu, razlika se mogla preneti u sledeće godine. I tako u narednih 10 godina…
Poreski obveznici, koji su u PK obrascu za 2013. godinu imali iskazan neiskorišteni poreski kredit, mogli su i dalje da ga koriste. ALi vodeći račun, iz koje godine potiče neiskorišćeni kredit, jer se isti mogao koristiti u narednih 10 godina.. Par godina je prenos važio pet godina, ali to za temu ovog članka nije presudno…
Tema članka je šta se dešava kod poreskih obveznika koji još uvek koriste taj poreski podsticaj a otuđili su predmet investicije u toku 2020. godine… (prodaja, rashodovanje itd.) Nije više lako ni naći stari tekst Zakona da se podsetimo kako je tačno glasio član 48. Sada u vreme izrade Poreskih bilansa, javljaju se dileme u pogledu rokova. Verovatno je zbunjujuće što se poreski kredit mogao prenositi u narednih 10 godina a otuđenje nije moglo biti pre isteka 3 godine.
Dalje, zabunu može da unese i činjenica da se za PDV koji se koristio kao odbitni, sprovodi ispravka ako se otuđi oprema (ne važi za sva otuđenja, vidi čl. 32 Zakona o PDV) u roku kraćem od 5 godina. Otuđenje ulaganja u nekretnine ne može biti kraće od 10 godina, a da se ne sprovodi ispravka.
Međutim, dileme nema. Za sve koji i dalje imaju pravo na korištenje poreskog kredita po članu 48., a u toku 2020. god. je došlo do otuđenja osnovnog sredstva, priznatog kao poreski kredit u periodu 2010 – 2013. godine (ističe 2021 – 2023. god) nemaju obavezu da vrše nikakvu korekciju obračunatog poreza na dobit u prethodnim godinama nego samo nemaju pravo da koriste taj poreski kredit u 2020.god. Sa godinom otuđenja prestaje i pravo na poreski kredit. Isto važi i za opremu i za nekretnine…
U nastavku je Mišljenje Ministarstva finansija br. 430-07-00449/2011-04 od 21.10.2011. godine
“Odredbom člana 48. st. 1. i 2. Zakona o porezu na dobit pravnih lica (“Sl. glasnik RS”, br. 25/2001, 80/2002, 80/2002 – dr. zakon, 43/2003, 84/2004 i 18/2010 – dalje: Zakon) propisano je da se obvezniku koji izvrši ulaganja u nekretnine, postrojenja, opremu ili biološka sredstva (osnovna sredstva) u sopstvenom vlasništvu za obavljanje pretežne delatnosti i delatnosti upisanih u osnivački akt obveznika, odnosno navedenih u drugom aktu obveznika, kojim se određuju delatnosti koje obveznik obavlja, priznaje pravo na poreski kredit u visini od 20% izvršenog ulaganja (za malo pravno lice 40%), s tim što ne može biti veći od 50% obračunatog poreza u godini u kojoj je izvršeno ulaganje (za malo pravno lice 70%). Pri tome, neiskorišćeni deo poreskog kredita može se preneti na račun poreza na dobit iz budućih obračunskih perioda, najviše do limita od 50%, odnosno 70% obračunatog poreza u tom poreskom periodu, ali ne duže od deset godina (član 48. stav 3. Zakona).
Prema članu 48. stav 6. Zakona, u slučaju otuđenja osnovnih sredstava iz st. 1. i 2. ovog člana pre isteka roka od tri godine od dana nabavke, osim usled statusnih promena, poreski obveznik gubi pravo na poreski kredit iz st. 1. i 2. ovog člana i dužan je da danom podnošenja poreske prijave za naredni poreski period, u toj poreskoj prijavi obračuna kao i da plati porez koji bi platio da nije koristio poreski kredit, indeksiran od dana podnošenja poreske prijave za poreski period u kome je ostvario pravo na poreski kredit, do dana otuđenja, stopom rasta cena na malo prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike.
U slučaju otuđenja osnovnih sredstava iz člana 48. st. 1. i 2. Zakona nakon isteka roka od tri godine od dana nabavke, a pre isteka roka iz stava 3. ovog člana, obveznik nema pravo na dalje korišćenje neiskorišćenog dela poreskog kredita, počev od poreskog perioda u kome je izvršio otuđenje (član 48. stav 7. Zakona).
Poreski kredit iz člana 48. Zakona priznaje se samo za izvršena ulaganja u osnovna sredstva u vlasništvu obveznika koja se, u skladu sa članom 6. stav 1. Pravilnika o kontnom okviru i sadržini računa u kontnom okviru za privredna društva, zadruge, druga pravna lica i preduzetnike (“Sl. glasnik RS”, br. 114/2006, 119/2008, 9/2009, 4/2010 i 3/2011), iskazuju na računima grupe 02 – Nekretnine, postrojenja, oprema i biološka sredstva, a ne i za ulaganja u ostalu imovinu (npr. nematerijalna ulaganja), ukoliko osnovna sredstva neposredno služe obavljanju delatnosti, odnosno ako su direktno vezana za funkciju obavljanja pretežne delatnosti i delatnosti upisanih u osnivački akt obveznika, odnosno navedenih u drugom aktu obveznika, kojim se određuju delatnosti koje obveznik obavlja.
S tim u vezi, pravo na poreski kredit za ulaganja izvršena u poreskom periodu za koji se traži priznavanje poreskog kredita (uz ispunjenje Zakonom propisanih uslova i podnošenje Obrasca PK koji je propisan Pravilnikom o sadržaju poreskog bilansa i drugim pitanjima od značaja za način utvrđivanja poreza na dobit pravnih lica – “Sl. glasnik RS”, br. 99/2010 i 8/2011), priznaje se obvezniku i za ulaganja izvršena u određenoj godini po osnovu izgradnje poslovnog objekta, odnosno po osnovu nabavke opreme, pri čemu poreski kredit, koji se priznaje u tom slučaju, iznosi 20% (40%) od nabavne vrednosti konkretnog objekta, odnosno opreme, utvrđene u skladu sa MRS 16 (Nekretnine, postrojenja i oprema) i propisima kojima se uređuje računovodstvo i revizija. Pravo na poreski kredit iz člana 48. Zakona, se ne ostvaruje za nabavku opreme već korišćene u Republici, saglasno odredbi člana 50i stav 1. Zakona.”
