Poreski podsticaji za stvaranje inovativnih proizvoda, procesa ili usluga, u Republici Srbiji, mogu se ostvariti počev od 2019. godine. Uvedeni su Zakonom o porezu na dobit pravnih lica (u daljem tekstu: Zakon) krajem 2018. godine a pravilnici koji detaljnjije uređuju ostvarivanje ovih prava doneseni su sredinom sledeće godine.
Poreski bilans za 2019. godinu je prvi poreski bilans u kojem su olakšice mogle biti iskazane odnosno iskorištene.
Preduzetnici nisu obuhvaćeni ovim poreskim podsticajima.
Koje poreske olakšice može da ostvari pravno lice koje se bavi inovacijama?
Uz poštovanje propisanih uslova obuhvaćenih Zakonom i donesenim pravilnicima, moguće je ostvariti pravo na:
- Dvostruko priznavanje troškova istraživanja i razvoja (član 22g Zakona)
- Izuzimanje prihoda intelektualne svojine od plaćanja poreza na dobit 15%. (Član 25b Zakona)
Pored toga, od aprila 2022. godine moguće je istovremeno ostvariti pravo i na:
- Poresko oslobođenje na zarade zaposlenih na istraživanju i razvoju (Član 21i Zakona o porezu na dohodak građana i član 45z Zakona o doprinosima za socijalno osiguranje). Više o tome možete pročitati u našem članku:
Za INVESTITORE, obveznike poreza na dobit pravnih lica, takođe je od 2019. godine predviđeno:
- Pravo na PORESKI KREDIT za ulaganje u kapital novoosnovanog privrednog društva koje obavlja inovacionu delatnost. (Član 50j Zakona)
Podsticaji se mogu koristiti istovremeno. Mogu se koristiti i ako ste start-up i konkurišete za neki od raspoloživih grantova za razvoj inovacija. U tom slučaju potrebno je da u budžetu pravilno projektujete troškove zarada.
DVOSTRUKO PRIZNAVANJE TROŠKOVA ISTRAŽIVANJA I RAZVOJA
Primena člana 22g Zakona uređena je Pravilnikom o uslovima i načinu ostvarivanja prava na priznavanje troškova koji su neposredno povezani sa istraživanjem i razvojem u poreskom bilansu u dvostruko uvećanom iznosu (u daljem tekstu Pravilnik 1).
“Istraživanjem se smatra originalno ili planirano istraživanje preduzeto u cilju sticanja novog naučnog ili tehničkog znanja i razumevanja,
a razvojem primena rezultata istraživanja ili primena drugog naučnog dostignuća ili dizajna proizvodnje novih značajno poboljšanih materijala, uređaja, proizvoda, procesa, sistema ili usluga pre pristupanja komercijalnoj proizvodnji ili korišćenju” ,
član 22g stav 2 Zakona.
Primenjuje se na sve delatnosti odnosno na sve troškove istraživanja OSIM na troškove istraživanja nastalih u cilju pronalaženja i razvoja nafte, gasa ili mineralnih zaliha u ekstraktivnoj industriji.
Korišćenje ovog podsticaja najčešće se primenjuje kod razvoja inovativnih softvera, digitalnih udžbenika i drugih digitalnih proizvoda, lekova i drugih proizvoda ali isto tako i internog razvijanja novih proizvoda u prerađivačkoj industriji itd.
USLOV
Projekat istraživanja i razvoja obavlja se u Republici Srbiji.
Potrebno je da najmanje 90% svih zaposlenih koji su angažovani na poslovima istraživanja i razvoja svoje aktivnosti obavlja na teritoriji Republike.
Dvostruko se priznaju samo NEPOSREDNO povezani troškovi sa istraživanjem i razvojem. Pri tome, za ovaj podsticaj, nije uslov da je projekat istraživanja ili razvoja doveo do finalnog rezultata kojeg ćemo komercijalizovati ili čak koristiti samo interno, u našem obavljanju delatnosti.
NEPOSREDNI TROŠKOVI:
- Troškovi zarada zasposlenih koji su angažovani na poslovima istraživanja i razvoja;
- Troškovi materijala koji je u neposrednoj vezi sa istraživanjem i razvojem;
- Troškovi nabavke nematerijalnih sredstava, kao i prava na korišćenje nematerijalne imovine (zaštićenih autorskih prava, patenata i sl.) neposredno vezanih za istraživanje i razvoj;
- Troškovi nabavke nekretnina, postrojenja, opreme i bioloških sredstava koja se neposredno koriste za istraživanje i razvoj;
- Troškovi zakupa nekretnina, postrojenja, opreme i bioloških sredstava koja se neposredno koriste za istraživanje i razvoj;
- Troškovi nabavke stručnih mišljenja, savetodavnih usluga kao i prenosa posebnih znanja i veština (know-how), pribavljenih za neposredne potrebe istraživanja i razvoja, osim usluga koje su pribavljene od povezanih lica;
- Troškovi nastali za potrebe pravne zaštite prava intelektualne svojine u Republici i inostranstvu (autorsko i srodna prava i patenti);
- Troškovi pozajmljivanja koji nastaju po osnovu novčanih sredstava pozajmljenih isključivo radi finansiranja poslova istraživanja i razvoja;
- Troškovi proizvodnih usluga pribavljenih za neposredne potrebe istraživanja i razvoja.
Troškovi koji se NE MOGU smatrati troškovima istraživanja i razvoja:
- Troškovi prodaje, kao što su troškovi reklamiranja i promovisanja novog proizvoda ili usluge, koji nastaju kao rezultat ulaganja u istraživanje i razvoj;
- Administrativni i drugi opšti režijski troškovi koji se ne mogu dovesti u neposrednu vezu sa ulaganjima u istraživanje i razvoj, kao što su troškovi zarada viših linija rukovodstva koje nisu direktno uključene u nadzor realizacije istraživačko-razvojnog projekta, kao i drugi opšti režijski troškovi koji se ne mogu dovesti u neposrednu vezu sa ulaganjima u istraživanje i razvoj;
- Troškovi obuke zaposlenih;
- Troškovi tekućeg održavanja stalnih sredstava koja se koriste za istraživanje i razvoj, kao i tekućeg održavanja ulaganja u razvoj koja su priznata kao nematerijalna imovina ili bilo kog drugog oblika stalnih sredstava koja nastaju kao rezultat ulaganja u fazi razvoja.
Dalje, precizirano je kako se računaju troškovi za ulaganja u stalna sredstva (opremu, nekretnine i sl. ) i u kom roku se ova imovina ima koristiti za istraživanje i razvoj da bi se 100% ulaganja priznalo kao dvostruki trošak. Za nepokretnosti taj rok je 10 godina dok je za opremu 5 godina (poreskih perioda). Ako se prekinu koristiti za potrebe istraživanja i razvoja pre isteka ovih rokova sprovodi se korekcija. Korekcija nastupa u poreskom periodu u kojem je došlo do smanjenja korišćenja.
Poreski podsticaj se ostvaruje kroz Poreski bilans. Poreski bilans je propisani obrazac u kojem se vrši korekcija dobiti koju ste ostvarili u Bilansu uspeha (Prihodi – Rashodi = Dobit). Dobit iz Bilansa uspeha se uvećava za troškove koji se ne priznaju kao rashod (npr. reprezentacija veća od 0,5% prihoda), umanjuje za troškove koji prethodne godine nisu bili priznati kao rashod (npr. naknade za troškove prevoza ili komunalne takse i sl. plaćene u tekućoj za prethodnu godinu). Korigovani iznos čini poresku osnovicu na koju se plaća 15% poreza na dobit.
Troškovi istraživanja i razvoja su kroz Bilans uspeha prikazani kao trošak. U Poreskom bilansu će se još jednom prikazati kao trošak i umanjiti ponovo dobit iz Bilansa uspeha.
Dokumentacija koja se dostavlja uz Poreski bilans:
1) Opis (specifikacija) projekta sa posebno istaknutim ciljevima projekta, planiranim fazama projekta kao i planiranim aktivnostima u okviru svake od faze projekta;
2) Evidencija o vremenu koje je svaki od zaposlenih proveo radeći na određenom projektu;
3) Zaključak.
U zaključku se iskazuju podaci o ukupnom iznosu svih troškova istraživanja i razvoja sa rekapitulacijom pojedinačnih troškova.
Dokumentacija koju je potrebno imati i pokazati na zahtev Poreskih organa:
1) Budžet projekta koji je odobren od strane uprave uz projekcije performansi koje se od konkretnog projekta očekuju;
2) Plan nabavke koji se odnosi na konkretan projekat;
3) Mišljenja stručnjaka koji su zaduženi za realizaciju projekta;
4) Fakture iz kojih se može videti vrednost sredstava ili usluga koje su nabavljene za potrebe istraživanja i razvoja;
5) Ugovori sa trećim licima koja su angažovana na projektu;
6) Poresko – analitičke evidencije po svakom Projektu posebno za: troškove zarada, materijala, nematerijalne imovine, stalnih sredstava, zakupnina i ostalih troškova.
Sve što je Zakonodavac propisao o ovoj temi saznajte na:
IZUZIMANJE PRIHODA OD AUTORSKIH DELA, SRODNIH PRAVA I PRONALAZAKA
Za korišćenje ovog značajnog poreskog podsticaja Zakon, uvodi kategoriju KVALIFIKOVANI PRIHODI.
Primena člana 25b Zakona uređena je Pravilnikom o uslovima i načinu izuzimanja kvalifikovanih prihoda iz osnovice poreza na dobit pravnih lica (u daljem tekstu Pravilnik 2).
Kvalifikovani prihod je prihod koji nosilac autorskog i srodnog prava i prava na patent ostvari od:
- Naknada za iskorišćavanje deponovanog autorskog dela ili predmeta srodnog prava,
- Naknada po osnovu ustupanja prava u vezi sa pronalaskom, na osnovu ugovora o licenci.
Kvalifikovani prihodi NISU naknade za prenos autorskih i srodnih prava i prava na patent u celini.
Kvalifikovani prihodi koji se mogu izuzeti iz poreske osnovice u jednom poreskom periodu utvrđuju se na sledeći način:
- Ukupni prihodi od navedenih naknada, prvo se umanjuju za iznos ukupnih istorijskih ili tekućih poreski priznatih rashoda u vezi sa aktivnostima istraživanja i razvoja koje su kao posledicu imale nastanak tog autorskog dela ili predmeta srodnog prava (daljem tekstu: Kvalifikovani rashodi).
- Množe se procentom kojim je izraženo učešće ukupnih Kvalifikovanih rashoda u ukupnim troškovima koji su nastali u vezi sa tim autorskim delom ili predmetom srodnog prava, odnosno u vezi sa pronalaskom.
- Utvrđeni Kvalifikovani prihod izuzima se iz poreske osnovice u iznosu od 80%, pod uslovima propisanim Pravilnikom 2.
Obračun kvalifikovanog prihoda vrši se posebno za svako deponovano autorsko delo ili predmet srodnog prava, odnosno pronalazak na Obrascu OKP – Obračun kvalifikovanog prihoda. Obrazac se podnosi uz Poreski bilans za svaku godinu korišćenja poreskog oslobođenja.
Preuzmi obrazac:
Za korišćenje ovog podsticaja nije uslov prethodno korišćenje podsticaja za dvostruko priznavanje troškova istraživanja i razvoja. Ali da bi se utvrdio Kvalifikovani rashod primenjuju se pravila o vrsti troškova za potrebe dvostrukog priznavanja troškova istraživanja i razvoja, bez obzira da li su se koristila ili ne.
Kvalifikovani prihod može izuzeti iz poreske osnovice isključivo obveznik – nosilac deponovanog autorskog ili srodnog prava u skladu sa zakonom kojim se uređuju autorsko i srodna prava, odnosno nosilac prava ili podnosilac prijave u vezi sa pronalaskom u skladu sa zakonom kojim se uređuju patenti.
Informacije o načinu registrovanja autorskog dela i drugih prava možete saznati na sajtu:
Pravilnikom 2 uređen je način ostvarivanja i obračun Kvalifikovanog prihoda, naročito za prihode ostvarene po osnovu autorskog dela za čije nastajanje su troškovi nastali pre 2019. godine. Takođe propisana je i potrebna dokumentacija za ostvarivanje ovog prava.
Pravilnik 2 možete preuzeti na linku:
Propisi kojima su uređene poreske olakšice koje su tema ovog članka su:
- Zakon o porezu na dobit pravnih lica (Službeni glasnik RS br. 25/01 … 118/21)
- Pravilnik o uslovima i načinu ostvarivanja prava na priznavanje troškova koji su neposredno povezani sa istraživanjem i razvojem u poreskom bilansu u dvostruko uvećanom iznosu (Službeni glasnik RS br. 50/19)
- Pravilnikom o uslovima i načinu izuzimanja kvalifikovanih prihoda iz osnovice poreza na dobit pravnih lica (Službeni glasnik RS br. 50/19)
Za pisanje ovog članka korišćena je baza propisa ParagrafLex.
Sigma Solution pruža usluge stručne pomoći za ostvarivanje poreskih olakšica. Možete nas kontaktirati kroz kontakt formu ili na mejl: office@sigmasolution.rs
